Ddwy flynedd yn ôl, roedd Chloe Young o’r Wyddgrug yn rhy ofnus i adael ei chartref ei hun oherwydd gorbryder ac iselder difrifol ac anhwylder bwyta yr oedd wedi bod yn brwydro yn ei erbyn ers pan oedd yn 17 oed. Meddai: “Mae fy mywyd wedi bod fyny ac i lawrr. Ar fy ngwaethaf, byddwn yn ei chael hi’n anodd dod allan o’r gwely i fynd â fy merch i’r ysgol. Doedd gen i ddim hyder – doedd gen i ddim byd ar ôl i’w roi. Doeddwn i ddim yn gweld pwrpas siarad am fy iechyd meddwl achos roeddwn i’n teimlo nad oedd unrhyw beth a fyddai’n gallu cael gwared ar fy mhrofiadau.”

Cafodd Chloe ei chyfeirio at raglen WeMindTheGap, cynllun sy’n darparu mentora bywyd, profiad gwaith a mynediad at gyflogaeth. Meddai:

Pan raddiodd Chloe, gofynnwyd iddi rannu ei phrofiadau gyda menywod ysbrydoledig eraill ar ei chwrs, noddwyr elusennau, rheolwyr lleoliadau, ffrindiau a theulu. “Roeddwn i’n ysgwyd, ac yn methu ynganu fy ngeiriau’n iawn wrth i mi ddarllen fy araith i ystafell o tua 200 o bobl. Roeddwn i mor emosiynol, fe ddechreuais i grio – allwn i ddim credu bod gen i’r hyder i’w wneud. Roeddwn i’n gwybod y gallwn ddangos yr hyn oedd yn bosib i’r bobl a oedd yn fy amau, a dwi wedi llwyddo i wneud hynny.

Arweiniodd ei lleoliad ar gyfer gwasanaethau cymdeithasol fel gweithiwr cymorth i’r henoed at swydd barhaol.

“Dwi wrth fy modd gyda’r gwaith ac mae wedi bod yn newid byd i fi. Mae gan fy merch tua 20 o neiniau a theidiau anrhydeddus, maen nhw wrth eu boddau’n clywed amdani. Fe wnaeth hyn i mi sylweddoli fy mod i eisiau gofalu am bobl. Mae fy mos yn dweud fod gen i’r potensial i fod yn uwch reolwr, ond dwi eisiau mynd i’r brifysgol ac astudio nyrsio. Es i draw i weld fy nain yr wythnos diwethaf ac roedd hi’n dweud pa mor iach dwi’n edrych. Dwi’n bwyta’n well, dwi’n cymdeithasu, mae gen i swydd dwi wrth fy modd â hi, mae gen i gar a dwi’n aros am ddyddiad ar gyfer fy mhrawf gyrru.”

Roedd dychwelyd i ddysgu yn her i Kierran, a ddywedodd, “Roeddwn i wastad wedi cysylltu dysgu â’r amser anodd ges i yn yr ysgol pan fu nhad farw.” Yn ystod ei amser ar y cwrs, cafodd ddiagnosis o ddyslecsia nad oedd neb wedi sylwi arno yn yr ysgol. “Roeddwn i bob amser wedi teimlo bod gwaith ysgol yn waith caled ond ar ôl deall pam roeddwn i’n cael trafferth a gwneud newidiadau bach fel argraffu gwaith ar bapur melyn roeddwn i’n gallu cadw i fyny â’r gwaith yn y dosbarth yn well.”

Ffynnodd Kierran yn yr amgylchedd dysgu yma ac ar ôl cwblhau ei Lefel 2 a 3 mewn modiwlau Trwydded A aeth ymlaen i astudio ar gyfer gradd mewn cynnal a chadw awyrennau. Dywedodd Kay Davies, ei diwtor: “Rwyf wedi gweld ei drawsnewidiad o fod yn ddysgwr Addysg Bellach ar gwrs ymarferol yn bennaf Peirianneg Awyrennau i ddysgwr Addysg Uwch hyderus ar gwrs academaidd iawn”.

Ers hynny, mae Kierran wedi siarad mewn ffeiriau gyrfaoedd, wedi ymgymryd â rôl arweinydd tîm ar brosiectau grŵp a sicrhau’r interniaeth gyntaf erioed mewn cwmni cynnal a chadw awyrennau a hyfforddi, Caerdav – sy’n adnabyddus oherwydd ei gysyllltiadau gyda Bruce Dickinson o Iron Maiden.

“Roedd Bruce yn siarad mewn cynhadledd ac es i ato i ofyn am rywfaint o brofiad gwaith – pe baech wedi dweud hynny wrtha i bum mlynedd yn ôl, fyddwn i wedi chwerthin! Mae cefnogaeth ar gael a byddwn yn annog pobl i rannu eu problemau a’u nodau hefyd oherwydd fe fydd pobl yn eich helpu i ddod o hyd i ffordd drwyddi.”

Mae Joseff bellach yn gweithio fel gofalwr, cyfieithydd ac athro, ac mae’n gwirfoddoli i Gymdeithas yr Iaith. Mae hefyd yn rhoi sesiynau blasu Cymraeg sy’n para hanner awr yng Nghyngor Ffoaduriaid Cymru – ar ôl i ddysgwyr gael awr o hyfforddiant Saesneg.
Aeth ymlaen i ddweud: “Roedd rhai o’m tiwtoriaid yn amheus am ychwanegu’r Gymraeg at y cyrsiau Saesneg.

Roedden nhw’n meddwl y gallai ddrysu pobl. Ond gan fod cymaint o arwyddion yn Gymraeg a bod pobl yn siarad yr iaith, dwi’n meddwl ei bod yn bwysig gwybod y pethau sylfaenol, yn enwedig os ydych chi’n chwilio am waith neu os oes gennych chi blant sy’n mynychu ysgolion dwyieithog. Dwi am barhau i ddatblygu fy sgiliau ac wrth fy modd yn cerdded drwy’r canolfannau lle dwi’n gwirfoddoli a chlywed ceiswyr lloches a ffoaduriaid yn dweud diolch!”

Aeth Ralph ymlaen: “Mae dysgu wedi fy helpu i drwy gydol fy ngyrfa ac erbyn hyn dwi’n hapus iawn fy mod i’n gallu helpu eraill. Mae bron bopeth ar-lein erbyn hyn, a gall fod yn greulon i’r rhai sy’n teimlo’n ddihyder – mae hyd yn oed cofrestru yn y Ganolfan Waith i gyd yn ddigidol, yn ogystal â chwilio am swydd.

Dwi wrth fy modd yn gweld fy nysgwyr yn pasio ac yn magu hyder a gweld drysau’n agor iddyn nhw – yn bersonol ac yn broffesiynol. Unwaith mae’r fflam ddysgu wedi tanio ac yn llosgi mae’r dysgwyr yn sicr o gyflawni, a does dim ffordd o fesur y balchder dwi’n ei deimlo.”

Cafodd Emma Williams ei geni yn Wrecsam a roedd wedi gadael cartref erbyn iddi fod yn 14 oed. Cafodd broblemau gyda’i iechyd meddwl a bod yn gaeth i gyffuriau, roedd yn ddigartref yn ei harddegau ac yn ofni na fedrai ddianc.

Pan oedd hi’n 21 oed, cafodd Emma ferch fach ac wrth iddi dioddef o iselder ôl-enedigol, gwaethygodd ei dibyniaeth ar gyffuriau ac aeth pethau o ddrwg i waeth. “Doeddwn i ddim yn gwybod y gwahaniaeth rhwng dydd a nos,” meddai. “Roeddwn i’n teimlo mai oes o galedi oedd fy nhynged i. Roedd cyffuriau ac alcohol fel blanced diogelwch.”

Wyth mlynedd yn ddiweddarach, a hithau’n 29 oed fe gerddodd i mewn i ganolfan adfer ym Mae Colwyn, o’r enw Touchstones 12.

“Roedd coleg drws nesaf i’r ganolfan. Dechreuais gyda rhywbeth bach – ychydig o gyrsiau cyflogadwyedd i gadw fy meddwl yn brysur. Fe newidiodd fy mywyd.”

Wrth gael help gyda’i dibyniaeth, gwnaeth Emma gais am swydd fel gweithiwr cymorth adfer a threuliodd y ddwy flynedd nesaf fel gweithiwr achos, gan helpu eraill i ddelio â’u problemau cyffuriau eu hunain.Roedd cael ei diswyddo o’r swydd yr oedd yn ei hoffi yn ergyd, ond fe’i gwnaeth hi’n fwy penderfynol byth i ddysgu a gwnaeth gais i fynd i’r brifysgol.

Gan ddychwelyd at y cymwysterau roedd hi wedi llwyddo i’w cael yn ei hugeiniau, ynghyd â’r cyrsiau newydd roedd hi wedi’u cwblhau, llwyddodd Emma i wneud cais i ddechrau astudio ar gyfer gradd mewn Gwyddoniaeth Fforensig.

Meddai Emma, sy’n 39: “Ddeng niwrnod yn ddiweddarach, roeddwn i’n eistedd yn fy narlith cemeg cwantwm cyntaf. Dwi wedi dioddef dipyn gyda syndrom twyllwr. Does dim llawer o’r myfyrwyr yn edrych fel fi nac yn dod o gefndir tebyg i fi – ond dwi mor benderfynol.”

Dros y pum mlynedd nesaf cwblhaodd ei gradd mewn Gwyddoniaeth Fforensig a chwrs TAR, ac ar hyn o bryd mae hi’n cwblhau MRes mewn Anthropoleg Fforensig a Bioarchaeoleg gyda ffocws ar anthropoleg fiolegol ym Mhrifysgol Glyndŵr Wrecsam.

Ar ôl cymhwyso fel athrawes, bu’n addysgu ar y cwrs gradd Gwyddoniaeth Fforensig ac mae bellach yn gyfathrebwr gwyddoniaeth i Techniquest yn y gogledd, gan weithio fel model rôl i fenywod mewn pynciau STEM.

“Nawr dwi’n annog merched i astudio gwyddoniaeth fel fi,” meddai.