Chloe Young

Catrin Pugh

Newidiodd bywyd Catrin am byth yn 2013 pan ddioddefodd losgiadau gradd tri ar 96% o’i chorff mewn damwain bws yn Ffrainc, roedd yn 19.

Doedd fawr o obaith iddi bara’n fyw ac fe fu mewn coma am dri mis. Meddai, “Fe ddaliais ati i frwydro, ond roeddwn yn amheus a oedd gen i ddyfodol. Pan wnes i ddeffro o’r coma roeddwn wedi cael sawl llawdriniaeth ac yn methu symud”.

Cafodd Catrin ei gadael gyda chreithiau corfforol a meddyliol, roedd ei golwg canol y maes wedi diflannu, cafodd blaenau bysedd ei llaw chwith eu trychu, a bu’n ymgodymu ag anhwylder pryder ôl-drawmatig ac ôl-fflachiau o fod ar dân. Meddai, “Roedd bywydau pawb arall yn mynd yn eu blaenau tra roedd fy mywyd i’n cymryd egwyl. Mae’n gwneud i chi amau eich gwerth, roedd fy hunan hyder yn deilchion”.

Wedi treulio’r pedair blynedd ganlynol yn cael therapi corfforol i ddysgu unwaith eto sut i gerdded, siarad a bwyta, meddai Catrin “Dechreuais weld fod fy anableddau corfforol a’m materion iechyd meddwl yn llai o rwystr ac yn fwy o ysgogiad i brofi fod modd cyflawni unrhyw beth os rowch eich bryd arno.”

Er bod y byd yn teimlo fel lle dychrynllyd, gwthiodd Catrin ei ffordd drwy’r heriau hyn a chymryd ei cham cyntaf pan ddechreuodd weithio fel cyfaill cefnogol gydag elusennau megis Sefydliad Katie Piper a Changing Faces, gan gynnal sgyrsiau cymhelliant ar sut i oroesi profiadau sy’n newid bywydau. Meddai, “Yr hyn oeddwn wir am ei wneud oedd astudio unwaith eto ac anelu at yrfa ystyrlon ble gallwn i wneud gwahaniaeth.”

Cafodd Catrin ei hysbrydoli gan swyddogaeth y Ffisiotherapydd yn ystod ei hadferiad ei hun, ac yn 2017 dechreuodd ar daith i ddod yn ffisiotherapydd. Meddai, “Roedd mynd yn ôl i fyd addysg yn frawychus. Roeddwn wedi cwblhau 15 mlynedd o addysg mewn sefyllfa ffodus o beidio â chael anghenion ychwanegol, nawr roedd gen i anghenion niferus.”

I ddilyn cwrs gradd mewn Ffisiotherapi, roedd rhaid i Catrin gael cymhwyster Safon 3 mewn pwnc gwyddonol. Cofrestrodd i fynd ar gwrs Mynediad i Addysg Uwch Agored Cymru i astudio Biowyddorau yng Ngholeg Cambria. Meddai, “Wedi magu dewrder i fynychu, daeth pob dydd yn haws. Roeddwn i’n parhau i fod yn ddeallus, yn alluog a llwyddodd yr addasiadau i wneud popeth yn gyraeddadwy.”

Wedi rhagori yn ei chwrs, mae Catrin wedi derbyn cynigion gan Brifysgol a bydd yn cymryd ei lle ym mis Medi 2018. Dywedodd Jackie Grieves o Goleg Cambria, “Mae pawb yma wedi cael eu syfrdanu a’u hysbrydoli gan agwedd gadarnhaol a phenderfyniad Catrin i gyrraedd ei nod.”

Kierran James

Joseff Oscar Gnagbo

Ralph Handscomb

Emma Williams

Cafodd Emma Williams ei geni yn Wrecsam a roedd wedi gadael cartref erbyn iddi fod yn 14 oed. Cafodd broblemau gyda’i iechyd meddwl a bod yn gaeth i gyffuriau, roedd yn ddigartref yn ei harddegau ac yn ofni na fedrai ddianc.

Pan oedd hi’n 21 oed, cafodd Emma ferch fach ac wrth iddi dioddef o iselder ôl-enedigol, gwaethygodd ei dibyniaeth ar gyffuriau ac aeth pethau o ddrwg i waeth. “Doeddwn i ddim yn gwybod y gwahaniaeth rhwng dydd a nos,” meddai. “Roeddwn i’n teimlo mai oes o galedi oedd fy nhynged i. Roedd cyffuriau ac alcohol fel blanced diogelwch.”

Wyth mlynedd yn ddiweddarach, a hithau’n 29 oed fe gerddodd i mewn i ganolfan adfer ym Mae Colwyn, o’r enw Touchstones 12.

“Roedd coleg drws nesaf i’r ganolfan. Dechreuais gyda rhywbeth bach – ychydig o gyrsiau cyflogadwyedd i gadw fy meddwl yn brysur. Fe newidiodd fy mywyd.”

Wrth gael help gyda’i dibyniaeth, gwnaeth Emma gais am swydd fel gweithiwr cymorth adfer a threuliodd y ddwy flynedd nesaf fel gweithiwr achos, gan helpu eraill i ddelio â’u problemau cyffuriau eu hunain.Roedd cael ei diswyddo o’r swydd yr oedd yn ei hoffi yn ergyd, ond fe’i gwnaeth hi’n fwy penderfynol byth i ddysgu a gwnaeth gais i fynd i’r brifysgol.

Gan ddychwelyd at y cymwysterau roedd hi wedi llwyddo i’w cael yn ei hugeiniau, ynghyd â’r cyrsiau newydd roedd hi wedi’u cwblhau, llwyddodd Emma i wneud cais i ddechrau astudio ar gyfer gradd mewn Gwyddoniaeth Fforensig.

Meddai Emma, sy’n 39: “Ddeng niwrnod yn ddiweddarach, roeddwn i’n eistedd yn fy narlith cemeg cwantwm cyntaf. Dwi wedi dioddef dipyn gyda syndrom twyllwr. Does dim llawer o’r myfyrwyr yn edrych fel fi nac yn dod o gefndir tebyg i fi – ond dwi mor benderfynol.”

Dros y pum mlynedd nesaf cwblhaodd ei gradd mewn Gwyddoniaeth Fforensig a chwrs TAR, ac ar hyn o bryd mae hi’n cwblhau MRes mewn Anthropoleg Fforensig a Bioarchaeoleg gyda ffocws ar anthropoleg fiolegol ym Mhrifysgol Glyndŵr Wrecsam.

Ar ôl cymhwyso fel athrawes, bu’n addysgu ar y cwrs gradd Gwyddoniaeth Fforensig ac mae bellach yn gyfathrebwr gwyddoniaeth i Techniquest yn y gogledd, gan weithio fel model rôl i fenywod mewn pynciau STEM.

“Nawr dwi’n annog merched i astudio gwyddoniaeth fel fi,” meddai.